در جدول زیر که مشاهده می کنید تعداد کاربران اینترنت هر کشور و ضریب نفوذ اینترنت و همچنین نفوذ اینترنت سرعت بالا به درصد بیان شده است.
ادامه مطلب ...پیشگفتار
متأسفانه با وجودی که هنوز یک دهه از ورود رشته فناوری اطلاعات به کشور ما نمی گذرد ، دیدگاه عمومی به گونه ای تغییر کرده است که گویی این رشته مادر مهندسی کامپیوتر می باشد و مهندسی کامپیوتر ، به ویژه گرایش نرم افزار را تحت پوشش خود قرار می دهد. غافل از این که دقیقا عکس این رابطه برقرار است. بدون شک رشته مهندسی نرمافزار و سخت افزار کامپیوتر با رشته فناوری اطلاعات متفاوت و جداست. مهندسی نرمافزار بهصورت ریشهای و بنیادین ضمن استفاده از پایه ریاضی و با عمق قابل توجّه موضوعات را مورد توجّه قرار میدهد، در حالی که مهندسی فناوری اطلاعات بیشتر جنبههای تکنولوژیک و کاربردی نرمافزار را بررسی میکند.
فناوری اطلاعات ( IT )
فناوری اطلاعات یا IT که مخفف Information Technology میباشد، رشته ای است که می تواند تمام رشته های دانشگاهی را پوشش دهد منتها از نظر عملیاتی یک رشته میان رشته ای بین کامپیوتر و صنایع برق است که در این میان امور مربوط به تولید، پردازش،نگاهداشت و عرضه اطلاعات به مباحث کامپیوتری مرتبط میشود،بحثهای مدیریت اطلاعات و فرایندهای آن از سلسله بحثهای رشته صنایع و رشته برق است و به خصوص گرایش مخابرات، انتقالات مرتبط با اطلاعات و داده ها را بر عهده دارد. IT را میتوان استفاده بهینه از اطلاعات برای کاربردهای مختلف دانست، یعنی متخصص این رشته باید بتواند اطلاعات را جمع آوری ، دسته بندی و پردازش کرده و به موقع از آنها استفاده کند.از همین رو کارشناس این رشته باید مبانی کامپیوتر را بلد باشد، به عبارت دیگر هسته اصلی این رشته درواقع همان هسته اصلی رشته مهندسی کامپیوتر است.منتها چون یکی از توانمندیهای اصلی کارشناسی این رشته بهره وری به موقع و سریع از اطلاعات است، دانشجوی IT باید دارای اطلاعت جنبی درزمینه های مختلف باشد. برای مثال فردی که میخواهد از این تکنولوژی در تحارت الکترونیکی استفاده کند، باید مدیریت بداند یا فردی که میخواهد از IT در آموزش از راه دور بهره ببرد، باید با روشهای آموزش آشنا باشد.
توانایی های لازم رشته فن آوری اطلاعات
با توجه به ماهیت میان رشته ای مهندسی فناوری اطلاعات ، دانشجوی این رشته لازم است که به دو مبحث علوم مدیریت و کامپیوتر علاقمندباشد.همچنین باید درریاضی توانمند بوده و قدرت تجزیه و تحلیل خوبی داشته باشد.زیرابه گفته (الکساندرف)-ریاضیدان و فیلسوف معاضر شوروی-علم ریاضی کاربرد فراوانی در سایر دانشها ، ضنعت و در همه زمینه های مربوط به زندگی بشری دارد.و از طرف دیگر هر علمی که به کمال خود نزدیک میشود جلوه های ریاضیات را در خودبروز میدهد ودر واقع به ریاضیات نزدیک میشود.برخی استادان این رشته معتقدند که آزمون این رشته باید به صورت نیمه متمرکز برگزار شود تا علاقمن ترین و مستعد ترین داوطلبان وارد این رشته گردند.داوطلبانی که پیش از ورود به دانشگاه با کامپیوتر آشنایی داشته و در این زمینه توانمند باشد.
رشته مهندسی فناوری اطلاعات
رشته مهندسی فناوری اطلاعات، زیرمجموعه گروه فنی در دانشگاه محسوب میشود. این رشته دانشی را به مخاطب منتقل میکند که طی آن روشهای جمعآوری اطلاعات، استفاده و انتقال آن میسر شود. مطالعه، طراحی، ساخت، راهاندازی، نگهداری سیستمهای سختافزاری و نرمافزاری، جمعآوری، سازماندهی، طبقهبندی و انتقال اطلاعات مهمترین اهدافی است که مهندسی فناوری اطلاعات آن را دنبال میکند. مهمترین توانمندی دانشآموختگان این رشته، استفاده صحیح و بهرهبرداری بهموقع از اطلاعات است. هسته اصلی این رشته را مهندسی کامپیوتر بهویژه گرایش نرمافزار تشکیل میدهد.
ماهیت رشته فناوری اطلاعات
پیش از هر چیز بهتر است ابتدا به ماهیت رشته فناوری اطلاعات در ایران بپردازیم. رشته IT در ایران ماهیتی میانرشتهای دارد. به این مفهوم که رشتهای خالص نیست و از تلفیق رشتههایی نظیر مدیریت، مهندسی صنایع، مهندسی الکترونیک و مهندسی کامپیوتر بهویژه نرمافزار بهوجود آمده است. ماهیت میانرشتهای فناوری اطلاعات باعث شده است هماکنون دانشگاههای مختلفی چون تربیتمدرس، خواجهنصیر، تهران، امیرکبیر، شریف و علم و صنعت در مقطع کارشناسی ارشد، برخی دانشکدههای فنی دانشگاه آزاد و سراسری در مقطع کارشناسی و دانشگاههای علمی–کاربردی و پودمانی در مقطع کاردانی به ارایه این رشته بپردازند.
دوره کاردانی فناوری اطلاعات
بر اساس این گزارش رشته فناوری اطلاعات در دوره کاردانی بیشتر به ارایه کردن مسایل مربوط به وب میپردازد. در دوره کارشناسی نیز متقاضیان را با عملیات شبکه و امور اجرا کردن آن در سازمانها آشنا میکند و در پایان این دوره، اندکاندک وارد مباحث مدیریت پروژه میشود.
دوره کارشناسی فناوری اطلاعات
البته قابل ذکر است کارشناسی ارشد IT دارای گرایشهای عمدهای نظیر تجارت الکترونیکی، سیستمهای چندرسانهای، مدیریت سیستمهای اطلاعاتی، امنیت اطلاعات، شبکههای کامپیوتری و مهندسی فناوری اطلاعات است که برخی از این گرایشها در دانشگاههای ایران ارایه میشود.
دروس رشته فن آوری اطلاعات
ریاضی، معادلات دیفرانسیل، آمار و احتمالات مهندسی، فیزیک، کارگاه عمومی.
دروس اصلی :
ساختمانهای گسسته، مبانی کامپیوتر و برنامه سازی، زبان ماشین و برنامه نویسی سیستم، ساختمان داده ها، مدارهای منطقی، معماری کامپیوتر، برنامه سازی پیشرفته،سیستمهای عامل، پاگاه داده ها، طراحی الگوریتمها، مهندسی نرم افزار، شبکه های کامپیوتری، مبانی الکترونیک دیجیتال، هوش مصنوعی، اصول و مبانی مدیریت، مبانی اقتصاد مهندسی، آزمایشگاه شبکه، آزمایشگاه پایگاه داده ها، شیوه ارایه مطالب علمی و فنی، زبان تخصصی، آزمایشگاه سیستم عامل.
دروس تخصصی:
مبانی فناوری اطلاعات، مهندسی فناوری اطلاعات، تجارت الکترونیکی، مدیریت و کنترل پروژه های فناوری اطلاعات، برنامه ریزی استراتژیک فناوری اطلاعات، آموزش الکترونیکی، محیطهای چند رسانه ای، پروژه فناوری اطلاعات، کارآموزی IT.
دوره کارشناسی ارشد فناوری اطلاعات
در دوره کارشناسی ارشد نیز ضمن تکمیل مدیریت پروژه به ارایه راهحلهای مناسب برای مسایل پیچیده سازمانی میپردازد. هرچند مقطع دکترای فناوری اطلاعات در ایران ارایه نمیشود، اما انجام امور تحقیقاتی و دستیابی به نظریههای جدید از محورهای اصلی در این مقطع محسوب میشود.
تفاوت رشته نرمافزاری با رشته فن آوری اطلاعات
بهطور کلی ارتباط میان فناوری اطلاعات و نرمافزار مانند رابطه پزشک متخصص و دکتر داروساز است، به این مفهوم که پزشک صرفا به تجویز دارو و داروساز به ساخت دارو میپردازد. کوپایی، استاد دانشگاه علمی–کاربردی در مورد تفاوتهای میان نرمافزار و فناوری اطلاعات میگوید: مهندسی نرمافزار بهصورت ریشهای و بنیادین ضمن استفاده از پایه ریاضی و با عمق قابل توجه موضوعات را مورد توجه قرار میدهد، در حالی که مهندسی فناوری اطلاعات بیشتر جنبههای تکنولوژیک و کاربردی نرمافزار را بررسی میکند. وی میافزاید: مهندس نرمافزار به ارایه راهحل برای حل مسایل پیچیده سازمانی میپردازد.
اریک اشمیت، مدیرعامل گوگل، چندی پیش در مقالهای در نشریه نیوزویک، قواعد طلایی کسبوکار یکی از برترین شرکتهای دیجیتالی جهان را تشریح کرد. اگرچه رهبران گوگل بر خلاف رهبران مایکروسافت، در انتشار مقاله و گزارش تخصصی، فعالیت کمتری دارند، اما مطالبی که هر از گاهی توسط آنان ارائه میشود، قابل تامل است. متن حاضر، روایتی است از راهکارهایی که گوگل در کسبوکار در دنیای دیجیتال به آنها وابسته است. اریک اشمیت به این واقعیت اشاره دارد که خلاقیت و پرورش خلاقیت در کارکنان یک شرکت، رمز پیروزی در شرکتهای دیجیتالی امروز جهان است. این خلاقیت است که کارآفرینی دیجیتالی را به بهترین شکل ممکن پرورش و هدایت میکند و این تضمینی برای بقا در دهکده جهانی است.در گوگل، ما پیتر دراکر (پدر مدیریت نوین در قرن بیستم) را به عنوان یک معلم تجارت معروف میشناسیم که میتواند کارگرهای اطلاعاتی جدیدی را پرورش دهد. دروکر واژه کارگرهای اطلاعاتی را در سال 1959 ابداع کرد. او بر این عقیده بود که کارگرهای اطلاعاتی کارگرهایی هستند که باور داشته باشند که مفید و موثرند نه اینکه مانند دیگران فقط از ساعت 5 تا 9 صبح بر اساس وظیفه سر کار بروند. شرکتها و سازمانهایی که به دنبال این گونه کارمندان بروند و از آنها بهره بگیرند میتوانند به عنوان شرکتهای برتر در 25 سال آینده معرفی گردند. در واقع گوگل نیز مبنای کار خود را بر چنین اساسی پایهریزی کرده است. بحث در مورد این موضوع که آیا شرکتهای بزرگ میتوانند این کارکنان اطلاعاتی را مدیریت کنند یکی از بحثهای اصلی در سالهای گذشته بوده است. به دلیل اینکه عدم مدیریت درست در این بخش باعث از کار افتادن شرکت خواهد شد این موضوع از اهمیت ویژهای برخوردار است مباحثی که در اینجا مطرح میکنیم 10 قانون اصلی است که ما برای موثر بودن کارکنان اطلاعاتی به شما معرفی میکنیم. به دلیل اینکه در بسیاری از کارخانهها کارکنان اطلاعاتی اصلی مهندسان هستند در اینجا نیز مبنای کار ما مهندسان خواهند بود. اما بعضی از این قانونها به دیگر کارکنان نیز تعلق دارد.1- به وسیله تشکیل کمیته و شورا اقدام به استخدام کنید.به طور کلی کسی که در گوگل درخواست استخدام را مطرح میکند حدود 12 مصاحبه مختلف را پشت سر میگذارد تا استعدادها و مهارتهای او مشخص شود. هر کدام از اعضای کمیته، نظر خود را ابراز میکنند. این عملیات باعث میشود تا استانداردهای کار بالاتر رود. درست است که زمان بیشتری را صرف میکند ولی ما فکر میکنیم که ارزش آن را دارد. اگر شما افراد با قابلیت را استخدام کنید و در هنگام مصاحبه به آنها فشار زیادی را وارد کنید، باعث میشود تا آنها نیز مهارت خود را به نمایش بگذارند ما از ابتدا در گوگل به این صورت شروع به استخدام کردیم و مبنای کار مان در این شرکت اینگونه کارکنان هستند.2- خواستههای آنان را فراهم کنید .همانطور که دروگر میگوید: همه چیزهای مزاحم را از جلوی آنان بردارید. ما امکانات استانداردی را برای آنها ترتیب دادهایم که شامل اسباب و وسایل نهار خوری، باشگاه ورزشی، رختشویخانه، اتاق ماساژ، آرایشگاه، کارواش، خشک شویی، اتوبوسهای ایابوذهاب و هر چیز دیگری که یک مهندس به آن احتیاج دارد. به این نکته توجه داشته باشید که برنامهنویسها دوست دارند که فقط برنامه نویسی کنند. دیگر احتیاجات آنها را ما برآورده میکنیم.3-مکان کار آنها را نزدیک به هم قرار دهید.تقریبا تمام پروژهها در گوگل پروژههای تیمی هستند و اعضای تیمها احتیاج به برقراری ارتباط با یکدیگر دارند. بهترین راه برای ارتباط برقرار کردن آنها این است که اعضای تیمها را در هنگام کار نزدیک به هم قرار دهید. در واقع اداره را به محلی برای به اشتراک گذاشتن تفکرها تبدیل کنید. با این روش هنگامیکه یک برنامهنویس میخواهد با همکار خود صحبت کند دسترسی آسان خواهد بود، نه تلفن، نه ایمیل و نه هیچ زمان از دست رفتهای برای پاسخ. همچنین اتاقهای کنفرانسی وجود دارد که برنامهنویسان میتوانند به طور ساعتی از آن برای مشورت کردن استفاده کنند. در واقع نشستن در کنار یک برنامهنویس بزرگ میتواند بسیار با ارزش باشد.4-هماهنگی .به دلیل اینکه برنامهنویسان در فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند. درصد هماهنگی نیز بالا خواهد رفت. چون هر برنامهنویس قادر خواهد بود که به آسانی و بدون تلف کردن وقت بفهمد که اعضای گروه خود در حال حاضر در کدام بخش از پروژه قرار دارند. آیا او نیز همراه آنان است یا از برنامه عقب است و این به دلیل فاصله نزدیکی فیزیکی آنان خواهد بود.5-استفاده نامحدود کارکنان از ابزارهای شرکت.یکی از این ابزارها وب است. صفحات داخلی وب که در داخل شرکت برای انجام پروژهها استفاده میشود. آنها به طور کامل اندیسگذاری میشوند و برای اعضای تیم پروژه قابل استفاده خواهد بود.به عنوان مثال یکی از دلایل موفقیتGmail آزمایش شدن این سرویس به طور مکرر بود. یعنی خود کارکنان با صفحات وب داخلی شرکت ماهها این سرویس را مورد بررسی قرار دادند. بعداز مدتی آن را روانه بازار کردند و میبینید که به موفقیت بسیاری نیز دست یافته است.6 -خلاقیت را تشویق کنید . مهندسان گوگل 20% از وقتشان را فقط برای انتخاب پروژه مصرف میکنند. البته این زمان از دست نرفته و باعث میشود که پروژههای خوبی حاصل شود. اما به طور عمومیما به انسانهای خلاق اجازه میدهیم که خلاق باشند. یکی از سلاحهای نا مخفی ما نظریات ارسال شده به وسیله پست است. صندوق پستی که مردم از سراسر دنیا پیشنهادات و انتقادات خود را برای ما بوسیله آن ارسال میکنند. در واقع ما اجازه میدهیم تا خود مردم آن چیز را که میپسندند ارائه دهند و ما روی آن طرحها کار کنیم.7- تلاش برای رسیدن به رضایت عمومی.در واقع در سیستمهای مشارکتی ما همیشه یک تصمیم گیرنده نهایی وجود دارد. ما به این قضیه معتقدیم که افراد بیشتر بسیار باهوشتر از افراد کمتر هستند.و در واقع ما یک پهنای اطلاعاتی قبل از تصمیمگیری نیاز داریم. در گوگل نقش مدیر در واقع یک جمع کننده نظرات است نه یک دیکتاتور. در تصمیم، رسیدن به رضایت عمومیگاهی اوقات بسیار طول میکشد. اما همیشه پروژهای کاملتر بوده است که تیمیتر بوده است.8- زیان آور نباشید.مطالب زیادی در مورد شعار گوگل نوشته شده است که ما سعی میکنیم با آن زندگی کنیم. همانطور که در تمام موسسات و سازمانها افراد در مورد نظراتشان احساساتی هستند در گوگل نیز چنین است.در گوگل هیچ کس به صندلی مدیریت نمیرسد مگر اینکه مبتکر طرحهای نوین باشد. ما در واقع جوی از تحمل و احترام در مقابل نظرات مردم به راهانداختهایم نه جوی که در آن پر از بله در مقابل نظرات مردم باشد.9-دادهها تصمیمات را حرکت میدهند .در گوگل تمام تصمیمات بر مبنای تجزیه و تحلیل گرفته میشود. ما سیستمی را برای مدیریت اطلاعات به راهانداختهایم که نه تنها در وب بلکه در داخل شرکتمان نیز ما را یاری میرساند. در همین راستا آنالیزورهایی را استخدام کرده ایم که به سختی بر روی دادهها کار میکنند و ما را به روز نگه میدارند.10- بطور موثر ارتباط برقرار کنید.هر جمعه ما مجمعی برای آگاهی دادن، معرفی، سوال و جواب ( و البته نوشیدنی و غذا) را برگزار میکنیم. این مجمع به مدیران اجازه میدهد تا هر هفته با کارکنان خود انتخاب بر قرار کنند و یا بالعکس. گوگل اطلاعات خود را به طور وسیعی برای دیگر سازمانها یا موسسات منتشر میکند. برخلاف دیگران ما بر این باوریم که قانون اول، دومیرا میسازد یعنی پشت گرم بودن کارکنان در کار باعث وفا داری آنها در کار میشود. مهندسان به طور طبیعی روحیه رقابتی دارند. آنها در مقابل افرادی که دانش شان پایینتر است تحمل و دوام ندارند. اما نقریبا تمام پروژههای مهندسی تیمی هستند، داشتن یک فرد باهوش اما نا منعطف در تیم واقعا مرگ آور است.اگر ما جملاتی مانند «باهوشترین فردی که تا به حال دیدم» یا «میخواهم دوباره با او کار کنم» را از گروهی شنیدیم باید در پروژههای بعدی نیز آنها را در یک تیم قرار دهیم. یک مهندس خوب همیشه به این امر معتقد است که پروژهای که در دست اوست باید بهتر از پروژههای قبلی باشد. برای تحقق یافتن این امر آنها باید کار تیمیشان را بالاتر ببرند و سعی کنند تا بوسیله کار تیمی این امر را استحقاق بخشند. نکته آخر این است که گوگل در حال رشد کردن است. دلیل این پیشرفت هم همین ارتباطات است. جلسات روز جمعه برای به دست آوردن یک دید جمعی از تیم است. به این نکته توجه داشته باشید که گوگل در حال حاضر یک سازمان است.ما باید بر روی مدیریت خلاقیت و ابداع و ابتکار تمرکز کنیم. اما این تنها نقطه تمرکز در گوگل نیست. ما باید عملیاتها و کارهایمان را نیز به طور روز به روز مدیریت کنیم و این کار سادهای نیست. ما در واقع در حال ساختن زیر بنا و پایه تکنولوژی هستیم که بسیار بزرگتر و پیچیدهتر از چیزهایی است که در تاریخ بشر ساخته شده است.آنهایی که برنامهریزی میکنند.یعنی این سیستم را برنامهریزی و اجرا میکنند باید دارای انگیزه بالایی باشند. در گوگل عملیاتها فقط آزمایشی نیستند بلکه آنها برای موفقیت مجموعه بسیار مهم هستند. به این دلیل باید سعی کنیم که در تمام پروژهها موفق باشیم.
مرجع: حیات نو اقتصادی